Mỹ : Không khí rối loạn tại Nhà Trắng
Tăng trưởng trở lại vững chắc tại khu vực đồng euro, vụ câu lạc bộ Pháp mua lại cầu thủ Neymar với cái giá chưa từng có trong lịch sử, hay nạn chết người vì dùng các chất có chứa ma túy tại Hoa Kỳ là một số tựa trang nhất của báo chí Pháp hôm nay. Trước hết xin giới thiệu nhận định của Le Monde về tình trạng « rối loạn » tại Nhà Trắng, sau hơn sáu tháng trị vì của Donald Trump.
Đăng ngày:
Xã luận Le Monde, mang tựa đề « Ngôi nhà náo loạn của tổng thống Trump », nhận xét : cho dù tổng thống Mỹ có nhắc đi nhắc lại trên Twitter là « không hề có hỗn loạn tại Nhà Trắng », điều trông thấy rõ ràng là phong cách điều hành ngẫu hứng của người lãnh đạo, nhiều vị trí chủ chốt liên tục bị thay đổi, nhiều mảng lớn trong bộ máy chính phủ không có người đứng đầu, chưa kể cuộc điều tra về nghi án Nga can thiệp bầu cử mỗi ngày một gây khó khăn cho ê kíp của ông Trump. Le Monde nhận định là tình trạng này « chưa từng có » trong lịch sử chính trị Mỹ.
Trong vòng 6 tháng cầm quyền của Donald Trump, đã có 9 nhân vật cao cấp bị cách chức, hoặc bị buộc phải từ chức. Mới đây nhất là vụ giám đốc truyền thông của Nhà Trắng Anthony Scaramunicci, người chỉ vừa đảm nhiệm chức vụ được mười hôm. Trước đó có tổng thư ký Nhà Trắng Reince Priebus, người phát ngôn của tổng thống Sean Spicer, hay cựu cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Michael Flynn, hay giám đốc FBI James Comey. Chưa kể đến các tin đồn xung quanh việc ngoại trưởng Rex Tillerson có thể bị cho ra rìa.
Theo Le Monde, xu hướng của Donald Trump đứng trên luật pháp có khả năng sẽ gây ra một khủng hoảng chính trị sâu sắc, có nguy cơ gây tổn hại cho các định chế của nền dân chủ Mỹ. Le Monde đặc biệt chú ý đến tình trạng một bộ phận của nền hành chính bị tê liệt, do không có người đứng đầu. Trong số 575 chức vụ cao cấp, Nhà Trắng chỉ mới đề cử 218, mà đa số các ứng cử viên lại chưa được Quốc Hội chấp thuận.
Mới 60 trên 575 chức vụ cao cấp có phụ trách chính thức
Dù cho đến nay ông Donald Trump vẫn còn nhận được sự ủng hộ của gần 40% cử tri (và 80% chính trị gia Cộng Hòa), không khí rối loạn tại Nhà Trắng « mỗi ngày một khiến người ta thêm nghi ngờ về khả năng của ông Trump trong việc điều hành cường quốc số một thế giới ».
Le Monde trong một bài viết khác nói rõ hơn về tình trạng « tê liệt » của chính quyền Trump. Trên thực tế, trong số 575 chức vụ cao cấp, hiện mới chỉ có khoảng 60 có lãnh đạo chính thức. Phe Cộng Hòa lên án phe Dân Chủ kìm hãm tiến trình bổ nhiệm. Các nghị sĩ Dân Chủ giải thích là nhiều ứng viên do tổng thống đề cử có vấn đề xung đột lợi ích, cụ thể như trường hợp nhà ngân hàng David Malpass, ứng cử vào chức trợ lý bộ trưởng Tài Chính, phụ trách quan hệ quốc tế, vốn là kinh tế gia trưởng của ngân hàng Bear Stearns, một trong các ngân hàng Mỹ đầu tiên phá sản trong cuộc khủng hoảng tài chính 2008.
Ngoại giao và quốc phòng là hai trong số các ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Tại bộ Ngoại Giao có đến 28 vị trí trợ lý bộ trưởng phụ trách khu vực hiện do các công chức tạm thời đảm nhiệm. Thậm chí có đến 39 vị trí không có người đứng đầu. Chỉ có khoảng 30 đại sứ được bổ nhiệm trên tổng số 188.
Le Monde giải thích tình trạng thiếu hụt lãnh đạo trong chính quyền Trump một phần quan trọng là do ê kíp của tổng thống không chấp nhận tuyển lựa những người phản đối việc Donald Trump ra ứng cử tổng thống năm 2016, cho dù họ có thuộc đảng Cộng Hòa.
Điều tra nghi án Nga hướng về tổng thống Trump
Về nghi án ông Donald Trump thông đồng với Nga trong thời gian tranh cử, theo Le Monde, « Cuộc điều tra Nga đang tiến sát ông Trump ». Le Monde dẫn các thông tin mới do Washington Post đưa ra hôm 01/08. Theo đó, người phát ngôn Nhà Trắng thừa nhận là tổng thống đã « tham gia » vào việc thảo ra một tuyên bố để bảo vệ người con trai, sau các nghi ngờ đồng lõa với Nga. Thừa nhận nói trên được coi như một « lời thú nhận, có thể làm dấy lên các ngờ vực về âm mưu che dấu sự thực, hoặc cản trở tư pháp, và điều này dẫn đến việc chính ông Trump có thể bị chưởng lý đặc biệt Robert Mueller thẩm vấn ».
Pakistan : Kế hoạch « Marshall » của Trung Quốc và các lo ngại
Về thời sự châu Á, Le Figaro chú ý đến « kế hoạch Marshall » của Trung Quốc tại Pakistan. Tờ báo dẫn độc giả đến với công trình xây dựng xa lộ dài 260 km, nối liền thủ đô Islamabad với thành phố Thakot, ở phía bắc. Đây là chặng đường đầu tiên nối miền bắc Pakistan với khu tự trị Tân Cương của Trung Quốc. Điểm cao nhất mà xa lộ đi qua nằm ở độ cao hơn 4.700 mét. Chính qua ngả đường này, hàng hóa ở miền tây bắc Trung Quốc sẽ đổ về vịnh Persic. Công trình dự kiến sẽ hoàn thiện vào năm 2020.
Le Figaro cho biết đoạn đường này là một trong 32 dự án của Trung Quốc tại Pakistan, được khởi sự từ năm 2014, với tổng trị giá 55 tỉ đô la. Ngoài đường xá, còn có một sân bay, một cảng biển, nhiều nhà máy nhiệt điện và điện mặt trời. Tên gọi chính thức của kế hoạch là Hành Lang Kinh Tế Trung Quốc – Pakistan (CPEC).
Chính quyền Pakistan hy vọng hưởng lợi từ kế hoạch khổng lồ này, sẽ tạo thêm hàng trăm nghìn việc làm, đặt niềm tin vào tỉ lệ tăng trưởng 7 đến 8% trong 10 năm tới. Tuy nhiên, Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế cảnh báo là chỉ trong vài năm tới, Pakistan sẽ phải trả nợ và hoàn vốn mỗi năm đến 4 tỉ đô la. Một lãnh đạo ngành giao thông Pakistan báo động là chỉ ồ ạt xây dựng đường xá sẽ không bảo đảm triển vọng kinh tế thịnh vượng, nếu những con đường này không có người sử dụng.
Một giới chức Pakistan lo ngại kế hoạch khổng lồ này không tính đến các trụ cột của phát triển, như giáo dục tiểu học và y tế. Le Figaro cũng nhấn mạnh đến việc chính quyền địa phương trì hoãn đưa ra các quy định pháp lý đối với các đặc khu kinh tế do Trung Quốc đầu tư. Nguy cơ tấn công khủng bố cũng là một đe dọa thường trực khác.
Tuy nhiên, Le Figaro nhấn mạnh nhiều hơn đến chiến dịch mở rộng ảnh hưởng văn hóa của Trung Quốc tại nước cộng hòa Nam Á, với việc phổ biến giảng dạy tiếng Trung, và gia tăng khuyến khích sinh viên Pakistan du học (18.000 người đang theo học tại Trung Quốc), song song với kế hoạch Hành Lang Kinh Tế. Theo tờ báo, sức mạnh văn hóa gia tăng của Trung Quốc tại Pakistan mới chỉ đang ở điểm khởi đầu.
Trung – Nhật : Căng thẳng xung quanh « đường phân cách » tại biển Hoa Đông
Về quan hệ Trung Quốc – Nhật Bản, Les Echos chú ý đến cuộc khủng hoảng trên biển Hoa Đông, bùng trở lại với việc Bắc Kinh đưa giàn khoan thăm dò dầu khí đến vùng biển tranh chấp, sát « đường phân cách » các vùng đặc quyền kinh tế của hai nước láng giềng, theo Tokyo.
Theo báo Nhật Asahi Shimbun, cho đến nay Bắc Kinh đã xây dựng tổng cộng 16 giàn khoan sát đường phân cách. Nguồn gốc chính của mâu thuẫn là Trung Quốc không công nhận đường phân cách của Tokyo. Năm 2008, hai nước từng thỏa thuận sẽ hợp tác khai thác tại khu vực này, tuy nhiên, các đàm phán đã chấm dứt sau hai năm thương lượng, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng, và tiếp tục không ngừng kể từ đó.
Venezuela : Bầu cử giả mạo quy mô lớn
Khủng hoảng chính trị tại Venezuela là một chủ đề thời sự quốc tế khác của Les Echos với bài « Caracas bị nghi ngờ thao túng cuộc bầu cử Quốc Hội Lập Hiến ». Theo nhiều nguồn tin, mức độ giả mạo trong cuộc bỏ phiếu hôm Chủ nhật được xác định là rất lớn. Trong lúc chính quyền thông báo có 41,5% cử tri đi bầu, thì Smartmic, công ty tin học tham gia vào việc xây dựng hệ thống bỏ phiếu điện tử của quốc gia này, khẳng định ít nhất một triệu phiếu bầu đã bị sửa đổi. Theo các nhà quan sát, vào lúc 17 giờ 30, mới chỉ có tổng cộng 3,7 triệu cử tri đến phòng bỏ phiếu, thì trong khoảng thời gian hơn một giờ còn lại, không thể nào có thêm gần 5 triệu cử tri ồ ạt đến phòng phiếu.
Hôm qua, Liên Hiệp Châu Âu từ chối công nhận Quốc Hội Lập Hiến Venezuela. Ngoài các áp lực ngoại giao, chính quyền của tổng thống Maduro lo ngại sẽ phải đối đầu với quyết định cấm vận dầu mỏ từ Mỹ. Hồi năm ngoái, xuất khẩu dầu mỏ đã mang lại cho nước này 12 tỉ đô la.
Hiện tại tập đoàn dầu mỏ quốc gia Venezuela đang chuẩn bị phương án B, cụ thể là xuất dầu sang một số nước châu Á. Tuy nhiên, khó khăn nội bộ của Venezuela là các cảng biển chưa chuẩn bị sẵn sàng để đón nhận các tàu chở hàng lớn.
Đồng euro : Tăng trưởng trở lại vững chắc
Về châu Âu, trang nhất báo Le Monde chạy hàng tựa « Mười năm sau khủng hoảng, tăng trưởng trở lại phổ biến tại khu vực đồng euro ». Hồ sơ kinh tế của Le Monde về chủ đề này cho biết trong quý hai vừa qua, vùng euro tăng trưởng 0,6%, so với 0,5% trong quý một. So với cùng kỳ năm ngoái, GDP của vùng euro tăng 2,1%. Đây là mức tăng cao nhất kể từ 2011.
Theo một kinh tế gia của ngân hàng Pháp BNP Paribas, cách đây một năm không ai chờ đợi một tình trạng sáng sủa như vậy, trong bối cảnh Anh Quốc quyết định rời châu Âu và nguy cơ chủ nghĩa dân túy dâng cao.
Theo một chuyên gia kinh tế khác, thuộc Bloomberg Intelligence, khác với tình trạng của hai năm 2015-2016, phục hồi kinh tế giờ đây gần như mang tính đồng bộ và được chia sẻ bởi hầu hết các quốc gia thành viên vùng euro, ngay cả đối với lĩnh vực công nghiệp, vốn bị coi là điểm đen.
Tuy nhiên, các kinh tế gia cũng tỏ ra thận trọng. Theo một chuyên gia của Natixis, không nên quá mừng với các con số tốt lành trong những tháng vừa qua. Duy trì được tỉ lệ tăng trưởng 2% đều đặn trong những năm tới là điều không dễ với khu vực đồng euro. Hiện tại mức tăng trưởng năng động, gây lạc quan, được nhiều người cho rằng về cơ bản do hiệu ứng « rút ngắn khoảng cách tụt hậu ». Khu vực euro được đánh giá hiện vẫn còn phát triển dưới 1% so với tiềm năng.
Mỹ : 60.000 người chết/năm do dùng quá liều dược phẩm
Trong lĩnh vực xã hội, Le Figaro trên trang nhất chú ý đến cuộc khủng hoảng dược phẩm có chứa moorphin, khiến hơn 60.000 người Mỹ tử vong một năm, tổng cộng hơn 500 triệu người trong 15 năm đầu của thế kỷ 21, do dùng thuốc quá liều. Tổng thống Trump có thể tuyên bố tình trạng khẩn cấp về y tế. Đứng đằng sau tình trạng này là các tập đoàn dược phẩm lớn. Theo Le Figaro, tiếp theo ngành công nghiệp thuốc lá, đến lượt công nghiệp dược phẩm bắt đầu phải tính sổ trước công lý.
Siêu sao bóng đá Neymar : Vụ chuyện nhượng gây xôn xao
Vụ chuyển nhượng cầu thủ Neymar giữa câu lạc bộ bóng đá Bacerlona, Tây Ban Nha, với câu lạc bộ Pháp Paris Saint Germain, trị giá 222 triệu euro, được bình luận nhiều trên các báo Pháp. Tờ Le Figaro chú ý đến lợi ích kinh tế của vụ này, có thể mang lại cho Nhà nước khoảng 300 triệu euro trong vòng 5 năm. Trong khi đó, Libération nhấn mạnh đến mức lương chưa từng có dành cho siêu sao Brazil, với 30 triệu euro/năm, phá vỡ mọi giới hạn, không chỉ về tiền bạc, mà còn cả đối với các quy định điều chỉnh lĩnh vực thể thao này.
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký