Cuộc tấn công mùa Xuân ở Ukraina: Nga khoanh vùng chiến sự, tìm chiến thắng chính trị

Tổng thống Ukraina đã công du chớp nhoáng Anh, Pháp ngày 08/02/2023 và đến Bruxelles họp thượng đỉnh bất thường với 27 nước châu Âu ngày 09/02. Tại Luân Đôn, ông Zelensky kêu gọi Anh cung cấp chiến đấu cơ. Còn tại Paris, ông kêu gọi tổng thống Pháp và thủ tướng Đức cung cấp thêm vũ khí, đặc biệt là xe tăng hạng nặng. Theo tổng thống Zelensky, chỉ những loại vũ khí chiến lược đó mới có thể giúp quân đội Ukraina đối phó với cuộc tấn công mùa Xuân mà Nga đang chuẩn bị.

Soledar, vùng Donetsk, Ukraina, thành phố được Nga tuyên bố "giải phóng". Ảnh chụp qua màn ảnh truyền hình ngày 08/01/2023. via REUTERS - STATE BORDER GUARD SERVICE OF UK

Ngày 07/02, đích thân bộ trưởng Quốc Phòng Nga Serguei Shoigu thông báo những « thành công » trên chiến trường trong những ngày gần đây, nhiều thành phố « được giải phóng » (Sodedar, Klishchiivka, Podgornoe, Krasnopolye, Blagodatnoe, Lobkove và Nikolaevka). Đây là những bước chuẩn bị cho cuộc tấn công lớn của Nga, mà tổng thống Zelensky dự báo sẽ diễn ra khoảng 24/02, đúng một năm tổng thống Vladimir Putin phát động « chiến dịch quân sự đặc biệt » xâm lược Ukraina.

Hai dấu hiệu quan trọng được nhà phân tích quân sự Sim Tack, công ty Forces Analysis, nêu với trang France 24 đó là số quân nhân và vũ khí được Nga điều ra chiến trường. Thứ nhất, « rất nhiều đơn vị được tái triển khai ở nhiều nơi trên chiến tuyến ». Quân nhân được tăng viện chủ yếu là những người nhập ngũ trong đợt động viên một phần vào tháng 09/2022 và được huấn luyện ở Belarus, nhưng số quân này không phải là 500.000 như số liệu mà Ukraina đưa ra. Theo nhà phân tích này, chính quyền Kiev có thể thổi phồng con số đó để thúc các nước phương Tây khẩn trương cung cấp thêm vũ khí.

Dấu hiệu thứ hai là Nga cũng điều thêm pháo binh, xe tăng đời mới ra mặt trận, « chủ yếu là xe tăng T-90 hiện đại, được triển khai ở đa số các khu vực đang giao tranh », từ Kupiansk (vùng Kharkiv) đến Vouhledar (phía nam vùng Donetsk). Đây là khu vực có thành phố Bakhmut, nơi giao tranh đang diễn ra ác liệt và dường như quân Nga đang chiếm được từng tấc đất. Xe tăng T-90 cũng được đưa đến vùng Luhansk lân cận, « nơi tập trung lính dù Nga », một lực lượng tinh nhuệ.

Tuy nhiên, theo ông Sim Tack, « dù có nhiều dấu hiệu cho thấy đúng là Matxcơva đang củng cố các vị trí », nhưng « rất khó biết được Nga đang chuẩn bị gì ». Dường như Matxcơva không dồn hết các đơn vị mới quanh một thành phố hay một mục tiêu quân sự đặc biệt. Hoạt động của các đơn vị cũng không cho thấy sẽ có một cuộc tấn công tức thì ở khu vực miền nam Zaporijjia, như khả năng được nhiều nhà phân tích nêu trước đó.

Có thể là Matxcơva không mở một mặt trận mới. Cuộc tấn công mùa Xuân, vẫn được Nga nói úp mở, có thể là « sự tập trung nỗ lực ở nơi mà Matxcơva tìm cách buộc quân Ukraina phải nhượng bộ ». Đây cũng là ý kiến của tướng Dominique Trinquand trên đài RFI hôm 07/02 : « Đó là một cuộc tấn công bị giới hạn », chứ không phải là « một cuộc tấn công làm người ta nghĩ là Nga sẽ chiếm lại Ukraina ». Theo cựu trưởng phái bộ quân sự Pháp tại Liên Hiệp Quốc, « có thể Nga sẽ gặm nhấm nhiều địa phương ở vùng Donbass để tổng thống Putin có thể thông báo rằng sau một năm chiến tranh, ông đã bảo vệ cộng đồng người nói tiếng Nga ở khu vực lân cận mà ông đã sáp nhập ».

Thực ra Nga đã chuẩn bị cuộc tấn công này ngay khi rút khỏi Kherson vào giữa tháng 11/2022 để tập trung lực lượng bảo vệ mục tiêu được điện Kremlin ấn định : « Kiểm soát vùng Donetsk vào mùa xuân ». Trong chiến dịch này, Bakhmut trở thành nút quan trọng đối với quân đội Nga. Ông Sim Tack giải thích « chiếm được thành phố này là mở đường xuống phía nam, đến được những địa phương chính của vùng Donetsk mà Nga chưa chiếm được, như những khu vực quanh các thành phố Kramatorsk và Sloviansk ».

Nga đang hối hả giành chiến thắng trên chiến trường trước khi quân Ukraina nhận được thêm vũ khí và xe tăng từ phương Tây. Một chiến thắng, dù nhỏ ở miền đông Ukraina, vẫn là một thông điệp chính trị quan trọng để tổng thống Putin ca ngợi trong dịp kỷ niệm một năm phát động « chiến dịch quân sự đặc biệt » để dẹp trừ « phát xít » ở nước láng giềng.