Cách đây đúng 20 năm vào năm 1997, bản nhạc Vivo Per Lei của Andrea Bocelli phá kỷ lục số bán trên thị trường châu Âu. Bài này lặp lại thành tích hai năm trước đó của nhạc phẩm Con Te Partiro (Time To Say Goodbye) cũng được ghi âm dưới dạng song ca trong phiên bản tiếng Anh. Bài hát Vivo Per Lei từng được tác giả Nhật Ngân đặt thêm lời Việt thành bản nhạc Tình Yêu Cho Em.
Trong nguyên tác, Vivo Per Lei ban đầu không được viết cho Andrea Bocelli. Ca khúc này do Mauro Mengali và Valerio Zelli sáng tác và trình bày (lời tiếng Ý là của Annamaria Alibani) trong khuôn khổ ban nhạc Oro (chữ viết tắt của Onde Radio Ovest). Đến khi Andrea Bocelli ghi âm lại bài này trên cùng album với hai nhạc phẩm Con Te Partiro và The Power of Love (nguyên tác của Jennifer Rush), thì lúc đó lời ca khúc Vivo Per Lei mới được (tác giả Gatto Panceri) chỉnh sửa lại, từ câu chuyện của tình yêu đôi lứa thành mối tình của một nghệ sĩ cho nàng thơ âm nhạc.
Trong chiến lược chinh phục toàn cầu, bản Vivo Per Lei (dịch sát nghĩa là Ta sống vì nàng) đã được ghi âm dưới dạng song ca. Andrea Bocelli hát tiếng Ý, còn 6 giọng ca nữ mỗi người hát một thứ tiếng khác nhau : Giorgia Tordani trong tiếng Ý, Judy Weiss tiếng Đức, Marta Sánchez tiếng Tây Ban Nha, Sandy Leah Lima tiếng Bồ Đào Nha. Trong tiếng Anh, bài hát được ghi âm cùng với nữ danh ca Bonnie Tyler, nhưng do mâu thuẫn về mặt thù lao và tác quyền giữa hai hãng đĩa, cho nên phiên bản song ca với Bonnie Tyler sẽ không bao giờ được phát hành. Ca sĩ Sharon Grand hát thay thế nhưng bản tiếng Anh không ăn khách bằng các phiên bản ngoại ngữ khác.
Còn trong tiếng Pháp, bài hát này do Andrea Bocelli ghi âm với Hélène Segara, lúc ấy còn là một ca sĩ mới vào nghề chưa thật sự nổi tiếng. Trước khi phát hành phiên bản tiếng Ý có thêm lời ngoại ngữ, Andrea đã đặt hai điều kiện. Thứ nhất giọng ca nữ chẳng những có thể hát những nốt cao nhất (vừa vặn với âm vực của giọng ca nam), mà còn phải giỏi trong lối hát bè. Thứ nhì lời phóng tác ngoại ngữ phải gần sát với tiếng Ý và phải do một tác giả có nhiều năm tay nghề đảm nhận. Theo lời ông Roger Ganem, nhà sản xuất làm việc cho hãng đĩa (Sugar Music) của Andrea Bocelli thời bấy giờ, hàng chục tác giả nổi tiếng của Pháp đã được liên lạc, họ đặt lời tiếng Pháp rồi cùng với các nữ ca sĩ trẻ thời bấy giờ, họ ghi âm thử các bản thu thanh (demo).
Chỉ có điều là Andrea Bocelli không hài lòng với tất cả những gì anh được nghe. Nhà sản xuất Roger Ganem mới nghĩ tới Hélène Segara, lúc ấy ký hợp đồng với hãng đĩa của Dalida (do em trai là ông Orlando điều hành). Lời phóng tác tiếng Pháp được giao cho Michel Jourdan, từng sáng tác nhiều bài hát ăn khách cho Dalida và Mike Brant. Ông soạn lời tiếng Pháp sao cho gần với nguyên tác tiếng Ý thành nhạc phẩm Je Vis Pour Elle.
Bản ghi âm thử của Hélène Segara với lời tiếng Pháp của Michel Jourdan làm xiêu lòng Andrea Bocelli. Bản nhạc này khi được phát hành trên thị trường Pháp phá kỷ lục số bán, trở thành ca khúc ăn khách nhất trong sự nghiệp của Hélène Segara, tựa như bệ phóng lăng xê tên tuổi của cô thành ca sĩ hạng A. Bản nhạc Vivo Per Lei / Je Vis Pour Elle chẳng những lập kỷ lục số bán mà còn mở đường cho cả hai nghệ sĩ Hélène Segara và Andrea Bocelli nhiều thành công khác.
Theo lời kể của tác giả Luc Plamnondon, chính cũng vì ông được xem màn song ca của hai nghệ sĩ Hélène Segara và Andrea Bocelli nhân vòng chung kết cuộc thi hoa hậu Pháp vào cuối năm1997, mà ông đã tìm thấy giọng ca nữ chính của vở nhạc kịch Notre Dame de Paris. Sau màn biểu diễn này, Hélène Segara được tuyển để đóng vai cô gái du mục Esmeralda trong vở kịch Nhà thờ Đức Bà Paris. Trong khi đó, Andrea Bocelli đương nhiên trở thành một trong những giọng ca ăn khách nhất những năm 2000, trong cả hai lãnh vực nhạc nhẹ và bán cổ điển.
Trong tiếng Việt, tác giả Nhật Ngân đã khéo đặt lời để phóng tác bản song ca này thành bài Tình Yêu Cho Em. Phiên bản ghi âm của hai nghệ sĩ Bằng Kiều và Khánh Hà xen kẽ lời tiếng Việt và tiếng Pháp. 20 năm sau ngày được phát hành, Vivo Per Lei vẫn tiếp tục chinh phục nhiều khán giả trên thế giới, nhờ có thêm nhiều phiên bản cover trong 9 thứ tiếng kể cả tiếng Việt, tiếng Nga, tiếng Litva và gần đây nhất là tiếng Hy Lạp.
Hầu hết các phiên bản ngoại ngữ đều ít nhiều gần giống với nguyên tác tiếng Ý. Ca từ đã được trau chuốt lại cho vừa với giọng ca cũng như phong cách của Andrea Bocelli. Mối tình giữa người nghệ sĩ khiếm thị và nàng thơ âm nhạc trở nên sống động nhờ thủ pháp nhân cách hóa. Cũng nhờ vào tình yêu ấy mà người nghệ sĩ mới tìm được cho mình cảm hứng và lẽ sống. Thế giới đầy bóng tối bỗng trở nên quang đãng, nơi cảm xúc trong sáng, chốn muôn màu ngập tràn.
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký