Vào nội dung chính
Tạp chí âm nhạc

Nhạc Pháp lời Việt: Bước đầu của Claude Michel Schönberg

Đăng ngày:

Trên thế giới, tác giả Claude Michel Schönberg nổi tiếng là người đã soạn nhạc cho toàn bộ các ca khúc trong vở kịch Les Misérables (Những người khốn khổ). Tại Pháp, người ta chủ yếu nhớ tới ông nhờ nhạc phẩm Le Premier Pas (Bước đầu). Bản nhạc này từng được đặt thêm lời Việt với tựa đề ‘‘Biết Yêu Lần Đầu’’.

Tạp Chí Âm Nhạc
Tạp Chí Âm Nhạc RFI/Tiếng Việt
Quảng cáo

Nói rằng Claude-Michel Schönberg là một nhạc sĩ đa tài có lẽ cũng không quá đáng: Trước khi thành danh trong làng ca nhạc kịch, ông đã có nhiều năm tay nghề kể cả đứng trên sân khấu với tư cách là ca sĩ cũng như ở trong hậu trường với vai trò của một nhà sản xuất.

Năm nay đã ngoài 70 tuổi, ông sinh trưởng (1944) tại thành phố Vannes ở vùng Bretagne, trong một gia đình người Pháp (gốc Do Thái) đến từ Hungary. Thời sinh viên, ông tốt nghiệp trường cao đẳng thương mại Nantes. Thay vì chọn một công việc ổn định, ông lại kiếm sống bằng cái nghề tay trái qua việc sáng tác và biểu diễn (nhạc khí sở trường của ông là piano), bất chấp sự phản đối của gia đình.

Ban nhạc đầu tiên ông tham gia thành lập là nhóm ‘‘Les Vénètes’’, vốn là tên gọi của thành phố Vannes trong thổ ngữ miền Bretagne (Gwened). Tuy ban nhạc không gặt hái thành công nhưng cái tài chơi đàn phím của Claude-Michel Schönberg lọt vào tai của ông Pierre Bourgoin, giám đốc hãng đĩa Pathé Marconi thời bấy giờ.

Vào năm 26 tuổi, Claude-Michel Schönberg (cùng với Michel Berger) trở thành một trong những giám đốc nghệ thuật trẻ tuổi nhất cuối những năm 1960, đặc trách phần hoà âm phối khí cho nhiều nghệ sĩ và ban nhạc trẻ, trong đó có nhóm Roche Martin, Triangle, Variations cũng như các ca sĩ như Véronique Sanson, Régine, Dani, Gilbert Bécaud ……

Vào năm 1973, ông tham gia vào dự án sáng tác vở ca nhạc kịch La Révolution Française nói về cuộc Cách Mạng Pháp cùng với tác giả Raymond Jeannot. Rất nhiều nghệ sĩ nổi tiếng những năm sau đó đều từng tham gia vào vở ca nhạc kịch này, chẳng hạn như Alain Bashung (diễn vai Robespierre), Gérard Blanc ca sĩ chính của nhóm Martin Circus (trong vai Danton), ca sĩ Jean-François Michael ăn khách với nhạc phẩm Adieu Jolie Candy, Noëlle Cordier nổi tiếng nhờ song ca bài Tu T’en Vas với Alain Barirère, hay là Daniel Balavoine giọng ca thành danh vào cuối những năm 1970. Riêng về phần Claude-Michel Schönberg, ông đóng vai vua Louis XVI, chính vai diễn trên sân khấu này đã tạo cho ông niềm tự tin để theo đuổi một sự nghiệp solo.

Đĩa hát đầu tay của Claude-Michel Schönberg chính là nhạc phẩm Le Premier Pas (Bước đầu), phát hành vào tháng 6 năm 1974. Chính nhạc trưởng Franck Pourcel là người đã sản xuất đĩa nhạc này. Dàn nhạc của ông một thời nổi tiếng nhờ dòng nhạc easy listening, giúp cho giai điệu Le Premier Pas (Bước đầu) có thêm chiều sâu, trong cách dùng nhạc khí giao hưởng để phối một bản nhạc nhẹ.

Kết quả là bài hát Le Premier Pas trở thành tình khúc mùa hè năm 1974. Hơn một triệu bản bán chạy chỉ riêng tại Pháp. Thành công này mở đường cho sự hợp tác giữa Claude-Michel Schönberg và Franck Pourcel. Nhạc trưởng người Pháp sản xuất 6 đĩa hát của ca sĩ Pháp. Những quan hệ quen biết rộng rãi của ông cũng giúp cho Claude-Michel Schönberg lao vào các dự án sáng tác các vở ca nhạc kịch nổi tiếng như Les Misérables (Những người khốn khổ, 1980) hay Miss Saigon (1991). Về sau này, có khá nhiều nghệ sĩ Pháp đã ghi âm lại bài hát kể cả Gérard Lenorman hay là Jean Jacques Lafon (Le Géant de Papier / Lạc mất mùa xuân).

Bản thân tác giả Claude-Michel Schönberg công nhận là nếu không có sự thành công trong Bước Đầu, ông và đồng tác giả Alain Boublil sẽ khó mà huy động vốn tài trợ để dựng các vở ca nhạc kịch. Tính từ năm 2010, Les Misérables (Những người khốn khổ) trở thành vở ca nhạc kịch ăn khách nhất mọi thời đại với 71 triệu lượt khán giả toàn cầu. Phiên bản điện ảnh với Anne Hathaway, Hugh Jackman, Russell Crowe đoạt 3 giải Oscar và một giải Golden Globe (Quả cầu vàng). Về mặt doanh thu, bộ phim ca nhạc lời gấp 5 lần, do thu về 450 triệu đô la toàn cầu trong khi chi phí sản xuất chỉ là 90 triệu.

Trở lại với nhạc phẩm Le Premier Pas, bản nhạc này từng được đặt thêm lời Việt với tựa đề ‘‘Biết Yêu Lần Đầu’’, qua phần thể hiện của ca sĩ Ngọc Bích, giọng ca chính của nhóm The Crazy Dogs nổi tiếng trong làng nhạc trẻ ở Việt Nam trước năm 1975. Cô là con nhà nòi, song thân (hai nghệ sĩ Việt Hùng & Ngọc Nuôi) đều là những tên tuổi nổi tiếng của làng sân khấu cải lương miền Nam. Biết Yêu Lần Đầu là phiên bản tiếng Việt của bài Le Premier Pas cũng là ca khúc chủ đề của album cùng tên mà Ngọc Bích từng ghi âm trong thời gian lập nghiệp ở hải ngoại.

Có thể xem bài Biết Yêu Lần Đầu là một bản phóng tác tự do của bài Le Premier Pas, vì nguyên tác tiếng Pháp nói lên tâm trạng của người đàn ông, si tình mà không dám ngỏ lời, dù chỉ là câu chào hỏi xã giao mở đầu. Bản thân tác giả nói là ông viết bài này do thời còn trẻ ông thầm yêu trộm nhớ một người phụ nữ, không thổ lộ do tình đơn phương. Bài hát của ông lại gợi lên cho người hâm mộ cái thuở thanh xuân với bao nỗi bâng khuâng, mới biết yêu nên nhớ nhung ngại ngùng, trong tim bao lời muốn nói nhưng đôi môi vẫn ấp úng ngập ngừng.

Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí

Tải ứng dụng RFI để theo dõi toàn bộ thời sự quốc tế

Xem các tập khác
Không tìm thấy trang

Nội dung bạn đang cố truy cập không tồn tại hoặc không còn khả dụng.