Hoa Kỳ : Tranh luận về việc khai quốc tịch trong điều tra dân số

Vào năm 2020, nước Mỹ sẽ tiến hành thống kê dân số (điều tra dân số) và hiện nay đang có cuộc tranh luận việc chính quyền Donald Trump muốn bổ sung vào bản điều tra dân số câu hỏi liên quan đến quốc tịch.

Ảnh minh họa : Một phòng phiếu ở Ohio trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, ngày 08/11/2016. REUTERS/Aaron Josefczyk

Từ năm 1950, câu hỏi này không xuất hiện trong bản điều tra dân số, cho dù vẫn tồn tại con số thống kê trên phạm vi toàn quốc. Thực chất của vấn đề là các đảng phái chính trị tìm cách phân chia lại các đơn vị bầu cử sao cho có lợi nhất.

Từ New York, thông tín viên Gregoire Pourtier giải thích :

« Cuộc tranh luận kéo dài một năm xung quanh chủ đề : có nên bổ sung câu hỏi về quốc tịch Mỹ trong đợt điều tra dân số toàn quốc năm 2020 hay không ? Chính quyền Trump giải thích rằng câu hỏi này có thể sẽ giúp thực thi một đạo luật nhằm khuyến khích các cộng đồng thiểu số tham gia bỏ phiếu.

Thế nhưng, ba thẩm phán ở cấp Liên bang đã ngăn chặn và cho rằng đề nghị bổ sung câu hỏi này là không cần thiết và vi hiến. Theo các thẩm phán, một câu hỏi như vậy có nguy cơ bị bóp méo trong cuộc điều tra dân số do hiện đang có những luận điểm chống di dân. Các thẩm phán cho rằng những người nhập cư bất hợp pháp hoặc thậm chí cả những người di dân hợp pháp sẽ lo sợ và sẽ không khai báo với chính quyền.

Vấn đề là cứ mười năm một lần, việc thống kê dân số cho phép sắp xếp, tổ chức các cuộc bầu cử, như xác định các đơn vị bầu cử hoặc sức nặng của từng tiểu bang trong cuộc bầu cử tổng thống.

Việc điều tra dân số cũng giúp phân bổ lại nguồn tài chính của Liên Bang : hàng năm, khoảng 880 tỷ đô la được phân bổ cho các trường học, lĩnh vực bảo hiểm y tế hoặc các dịch vụ công cộng khác.

Do vậy, đương nhiên đây là một thách thức mang tính chính trị rất cao. Chắc chắn là đảng Dân Chủ sẽ bị thiệt thòi vì đảng này thường kiểm soát được các khu vực có đông di dân, và do vậy, trọng lượng của các khu vực này sẽ bị giảm.

Tòa Án Tối Cao Hoa Kỳ sẽ sớm phải có ý kiến để giải quyết dứt điểm cuộc tranh luận này ».