Syria: Nga, Thổ Nhĩ Kỳ thỏa thuận lập vùng ‘‘phi quân sự’’ tại Idlib

Chiến dịch tấn công quy mô lớn của quân đội Damas nhắm vào tỉnh Idlib, tây bắc Syria, do các lực lượng nổi dậy kiểm soát, đã tạm thời bị đình chỉ. Hôm qua 17/09/2018, hai tổng thống Nga, Thổ Nhĩ Kỳ đạt thỏa thuận lập vùng đệm, rộng từ 15 đến 20 km, ngăn cách các vị trí của quân nổi dậy và quân đội Syria.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (p) và đồng nhiệm Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan tại cuộc họp báo ở Sotchi (Nga) ngày 17/09/2018. Alexander Zemlianichenko/Pool via REUTERS

Toàn bộ vũ khí hạng nặng và các lực lượng bị coi là « cực đoan nhất » sẽ phải rời khỏi khu vực này. Khu vực được đặt sự kiểm soát của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và quân cảnh Nga. Viễn cảnh thảm họa nhân đạo khủng khiếp, đe dọa tính mạng của ba triệu thường dân Idlib, mà cộng đồng quốc tế lo ngại, tạm thời lùi xa. Thông tín viên Daniel Vallot tường trình từ Matxcơva :

Cụ thể là việc lập ra vùng đệm này sẽ gây khó khăn cho một đợt tấn công quy mô lớn trên bộ, nhưng điều đó không có nghĩa là không quân Nga và Syria sẽ không thể tấn công vào các vị trí của quân nổi dậy, nằm ở bên ngoài khu vực, nếu Matxcơva và Damas muốn.

Tuy nhiên, nhìn chung, và trong thời gian trước mắt, có thể coi giả thuyết về một đợt tấn công quy mô lớn đã bị gạt qua một bên, trong lúc mà chỉ cách nay chục hôm, Nga, chế độ Damas và Iran dường như đã kiên quyết tiến hành một chiến dịch như vậy.

Rõ ràng là tổng thống Nga đã chọn cách nương nhẹ đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ. Hai lãnh đạo Nga, Thổ đã phải mất bốn giờ đồng hồ thương lượng, mới đi được đến quyết định này. Tuy nhiên tại Teheran, cách đây mười hôm, bất đồng giữa Putin và Erdogan về cùng một vấn đề đã phơi bày trước các ống kính camera của toàn thế giới. Kể từ đó, tổng thống Nga đã chọn cách không tỏ ra giận giữ với đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ, được coi là một tác nhân không thể vắng mặt trong hồ sơ Syria. Tuy nhiên, nước Nga cũng có được một vùng phi quân sự rộng từ 15 km đến 20 km, cho phép các căn cứ của Nga ở khu vực này không bị các máy bay không người lái của phe nổi dậy tấn công.

Về phía Iran, theo AFP, cố vấn của giáo chủ Iran về quan hệ quốc tế, Ali Akbar Velayati, một mặt hoan nghênh thỏa thuận Nga, Thổ lập vùng đệm, mặt khác, tuyên bố các thương lượng vẫn đang được tiến hành nhằm giúp Damas lấy lại tỉnh Idlib, với tổn thất thấp nhất.

Trái bóng hiện trong chân Thổ Nhĩ Kỳ, Ankara có trách nhiệm tách lực lượng nổi dậy « ôn hòa » khỏi các nhóm thánh chiến, và buộc các nhóm này rút khỏi vùng « phi quân sự ».

Máy bay Nga bị Syria bắn rớt, Matxcơva cáo buộc Israel

Hôm nay, 18/09/2018, quân đội Nga buộc Israel phải chịu trách nhiệm trong vụ một máy bay trinh sát Nga mất tích tại Địa Trung Hải. « Thủ phạm » trực tiếp là phòng không Syria, nhưng theo Matxcơva, Israel mới là kẻ có tội.

Theo bộ Quốc Phòng Nga, chiếc phi cơ IL-20 đã bị trúng tên lửa S-200 của phòng không Syria. Máy bay Nga, với 15 quân nhân, mất tích 19 giờ tối hôm qua, cách bờ biển Syria khoảng 35 km, đúng vào lúc « Israel và Pháp » đang không kích dữ dội một số mục tiêu thuộc tại Syria.

Theo người phát ngôn quân đội Nga Igor Konachenkov, không quân Israel đã không báo sớm cho Matxcơva biết về cuộc tấn công vào khu vực Lattaquié, một nơi được coi là căn cứ địa của tổng thống Syria Bachar al-Assad.

Chiến dịch chỉ được thông báo một phút trước khi diễn ra, khiến Nga không kịp đưa máy bay Il-20 « về nơi an toàn ». Người phát ngôn quân đội Nga cáo buộc các phi công F-16 của Israel đã cố tình gây nguy hiểm cho máy bay trinh sát nói trên, bằng cách đi vào vùng tín hiệu radar của phi cơ này. Lưới phòng không của đồng minh Syria khi săn đuổi phi cơ Israel đã không phân biệt được máy bay địch với máy bay ta.

Người phát ngôn Nga coi hành động nói trên của Israel là « khiêu khích » và cho biết Matxcơva có toàn quyền trả đũa.

Về phản ứng của Pháp, theo Reuters, người phát ngôn của bộ tổng tham mưu quân đội, đại tá Patrik Steiger bác bỏ việc Pháp liên quan đến vụ mất tích của chiếc máy bay Nga, cũng như cuộc tấn công mà phía Nga cáo buộc.