NATO : 29 nước tái khẳng định chỉ tiêu chi 2% GDP cho quốc phòng

Không khí căng thẳng đè nặng thượng đỉnh NATO, với các chỉ trích gay gắt của tổng thống Mỹ nhắm vào nhiều nước châu Âu, trước hết là Đức, vì bất đồng về đóng góp tài chính. Ngày đầu tiên của thượng đỉnh, 11/07/2018, đã kết thúc với việc 29 quốc gia NATO ra một tuyên bố chung, tái khẳng định cam kết chi 2% GDP cho quốc phòng, như một cử chỉ nhượng bộ trước các đòi hỏi của tổng thống Mỹ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO tại Bruxelles ngày 11/07/2018. REUTERS/Francois Lenoir

Thông tín viên Pierre Benazet tường trình từ Bruxelles :

« Kết thúc ngày làm việc đầu tiên, quyết định rõ ràng nhất của 29 quốc gia NATO là tiếp nhận thêm một thành viên mới, Macedonia, một khi quốc gia này sẵn sàng và người dân chấp nhận tên gọi chính thức mới ‘‘Cộng Hòa Macedonia phương Bắc’’, để thay cho tên hiện tại là Cộng Hòa Macedonia thuộc Nam Tư cũ (viết tắt là ARYM).

Có ý nghĩa chính trị hệ trọng hơn là tuyên bố của các quốc gia đồng minh cam kết tôn trọng mục tiêu tài chính, vốn đã được khẳng định hồi năm 2014 như một nguyên tắc bất di bất dịch. Đó là nâng chi phí cho quân sự lên 2% GDP trong vòng 10 năm. Đây là một sự nhân nhượng đối với Washington, cho phép ông Donald Trump rời Bruxelles với hình ảnh của một vị tổng thống bảo vệ quyền lợi của nước Mỹ.

Tuy nhiên rõ ràng mục tiêu này ở dưới mức mong đợi của tổng thống Mỹ. Ông Donald Trump đã đề nghị các đồng minh ngay lập tức phải đạt chỉ tiêu nói trên, đồng thời đòi hỏi phải tăng tiếp tục lên đến mức 4%. Đây cũng chính là nội dung của các tuyên bố ồn ào của tổng thống Trump, khi lên án nước Đức, bị cáo buộc phụ thuộc vào năng lượng Nga và chi phí quá ít cho quốc phòng ».

Tuy nhiên, các nhà quan sát cũng ghi nhận không khí căng thẳng mà tổng thống Mỹ phát động trước và trong những giờ đầu tiên của ngày làm việc hôm qua, đã phần nào lắng xuống, tiếp theo các cuộc gặp song phương giữa ông Trump với lãnh đạo nhiều nước châu Âu.

Điện Elysée cho biết tổng thống Emmanuel Macron đã có cuộc hội kiến với lãnh đạo Mỹ trong 40 phút tại tổng hành dinh NATO. Theo phủ tổng thống Pháp, cuộc trao đổi đã diễn ra « trong bầu không khí tin cậy, hữu nghị và thư giãn ». Ông Donald Trump « tái khẳng định sự gắn bó của ông với châu Âu » và nhấn mạnh là không có chuyện « đoạn tuyệt » giữa Hoa Kỳ và Liên Âu, cho dù giữa đôi bên có nhiều căng thằng.

Trong buổi ăn tối chung hôm qua, nguyên thủ quốc gia và thủ tướng của 29 thành viên NATO cùng theo dõi trận tranh chiếc vé thứ hai vào chung kết Cúp bóng đá Thế giới 2018, giữa Anh và Croatia, đều là hai quốc gia thành viên của khối.

Riêng quan hệ giữa Hoa Kỳ với Đức được các nhà quan sát ghi nhận là "bằng mặt mà không bằng lòng". Cũng hôm qua, sau cuộc trao đổi với thủ tướng Đức Angela Merkel, tổng thống Mỹ Donald Trump bảo đảm là quan hệ giữa Hoa Kỳ và Đức, và giữa cá nhân ông với bà Merkel, là tốt đẹp. Tuy nhiên, ngay sáng sớm nay, qua Twitter, ông Trump lại một lần nữa lên án gay gắt Berlin đã trả hàng tỉ đô la mua khí đốt của Nga, và hối thúc Đức nhanh chóng thực thi cam kết chi phí quân sự.