Bất đồng về ngân sách, Mỹ đóng cửa nhiều cơ quan nhà nước

Không có ngân sách để hoạt động, kể từ 0 giờ ngày 20/01/2018. Hoa Kỳ lại rơi vào tình trạng « shutdown », một bộ phận các cơ quan nhà nước bị tê liệt đúng vào lúc tổng thống Donald Trump kỷ niệm một năm lên cầm quyền.

Chiếc đồng hồ Ohio chỉ 0 giờ ngày 20/01/2018 tại Thượng Viện Mỹ, Capitol Hill, Washington. REUTERS/Yuri Gripas

Trong cuộc biểu quyết cho tới khuya 19/01/2018, Thượng Viện đã không hội đủ 60 phiếu để thông qua dự luật về ngân sách của chính phủ Liên bang cho năm 2018. Nhà Trắng quy trách nhiệm cho đảng Dân Chủ.

Thông tín viên đài RFI Anne Corpet từ Washington cho biết về cuộc đọ sức kéo dài giữa hai phe Dân Chủ và Cộng Hòa :

« "Đảng Dân Chủ đặt lợi ích chính trị lên trên an ninh quốc gia". Nhà Trắng trong thông cáo đã lên án thái độ vô trách nhiệm của phe đối lập và gắn liền đợt shutdown lần này với tên tuổi của thượng nghị sĩ Chuck Schumer, lãnh đạo phe Dân Chủ tại Thượng Viện.

Bằng lời lẽ cứng rắn, phủ tổng thống Mỹ khẳng định là "nhất quyết không thương lượng với đảng Dân Chủ về quy chế của người nhập cư, ngày nào mà phe này còn muốn bắt các công dân Mỹ làm con tin".

Nói cách khác, Nhà Trắng loại trừ khả năng đàm phán về số phận những người nhập cư bất hợp pháp đến Mỹ từ nhỏ, số này còn được gọi là những Dreamers. Donald Trump dọa trục xuất họ khỏi Hoa Kỳ cho đến khi nào dự luật ngân sách liên bang được thông qua.

Về phía Dân Chủ, phe này đòi gắn liền vế ngân sách với hồ sơ nhập cư. Vài phút sau nửa đêm hôm qua, thượng nghị sĩ Schumer phản công. Ông tuyên bố thất bại này hoàn toàn do tổng thống Trump gây ra và gọi đây là một vụ Trump Shutdown.

Trong khi chờ đôi bên tìm ra đồng thuận về ngân sách của chính phủ liên bang, chỉ có một bộ phận nhân viên trong chính quyền Mỹ tiếp tục hoạt động. Trong số này phải kể đến những người lính đang thi hành nhiệm vụ, một số nhân viên cảnh sát, hải quan, thành phần nhân sự thuộc phủ tổng thống và Quốc Hội lưỡng viện, ngành bưu điện hay cơ quan đặc trách cựu chiến binh Hoa Kỳ.

Ngược lại, các dịch vụ như y tế, giáo dục, an sinh xã hội hay các cơ quan về môi trường, thương mại... đều phải tạm đóng cửa. Trong suốt hai ngày cuối tuần, thượng nghị sĩ hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa cam kết tiếp tục đàm phán, trước khi nhiều cơ quan nhà nước phải ngưng hoạt động làm tê liệt một phần nước Mỹ kể từ sáng thứ Hai tới đây (22/01) ».

Từ năm 1981, Mỹ đã 21 lần lâm vào tình trạng shutdown, đợt dài ngày nhất là dưới thời tổng thống Bill Clinton (21 ngày), từ tháng 12/1995-tháng 1/1996. Gần đây hơn, vào tháng 10/2013 dưới thời tổng thống Barack Obama, Hoa Kỳ từng phải tạm đóng cửa một số các cơ quan nhà nước trong 16 ngày. Hơn 850.000 nhân viên đã phải nghỉ việc trong khoảng thời gian đó.