Khủng hoảng Tây Ban Nha : Catalunya từ chối hủy tuyên bố độc lập

Ngày 19/10/2017, lãnh đạo vùng tự trị Cataluny đòi độc lập yêu cầu có 2 tháng để đối thoại với Madrid. Thủ tướng Tây Ban Nha thông báo họp khẩn, tiếp tục tiến trình đình chỉ quy chế tự trị của vùng Catalunya.

Các cổ động viên lợi dụng trận đấu của đội bóng FC Barcelona hôm 18/10 để kêu gọi độc lập cho Catalunya. REUTERS/Albert Gea

Khủng hoảng giữa Madrid và Barcelona gia tăng : trên nguyên tắc, 10 giờ sáng nay là hạn chót để chính quyền Catalunya ra thông báo rõ ràng về tuyên bố độc lập. Thế nhưng lãnh đạo cấp vùng, Carles Puigdemont, vẫn không chùn bước và úp mở tuyên bố : Catalunya không tuyên bố độc lập, nhưng có khả năng sẽ làm điều ấy, nếu Madrid "gia tăng áp lực".

Lập tức chính quyền Tây Ban Nha của thủ tướng Mariano Rajoy thông báo : sẽ họp khẩn vào ngày Thứ Bảy tới đây, để thông qua thủ tục "đình chỉ quy chế tự trị của vùng Catalunya". Thủ tục này sau đó sẽ được trình lên Thượng Viện.

Từ 8 ngày qua, Madrid liên tục đe dọa sử dụng điều khoản 155 trong Hiến pháp để rút lại quy chế tự trị của vùng Catalunya. Một khi quyết định được chính thức thông qua, chính quyền trung ương Tây Ban Nha sẽ từng bước thâu tóm lại các quyền tự trị, tiếp thu từng bộ đang thuộc quyền hạn của chính quyền cấp vùng Catalunya.

Theo giới phân tích, giải pháp đối đầu này bất lợi cho cả đôi bên. Phe đòi ly khai đang đẩy Catalunya vào một vùng bất định : kinh tế bị suy yếu, công luận bị chia rẽ giữa hai giải pháp, ra đi hay ở lại trong đại gia đình Tây Ban Nha.

Về phía Madrid, việc rút lại quyền tự trị của Catalunya là một bài toán chính trị đầy rủi ro. Nếu xảy ra, đây sẽ là lần đầu tiên từ khi chế độ dân chủ được tái lập, Madrid sử dụng điều khoản 155 trong Hiến pháp hiện hành từ năm 1978. Việc này chắc chắn sẽ càng khơi dậy những hiềm khích và nghi kỵ của người dân Catalunya, vốn có từ thời chế độ độc tài Franco. Một số nhà quan sát lo ngại Catalunya và Tây Ban Nha khó tránh khỏi bạo động.