Thiên tai gây tổn thất 520 tỉ đô la và thêm 26 triệu người nghèo mỗi năm

Hôm qua 14/11/2016, Ngân Hàng Thế Giới công bố một báo cáo đặc biệt về hậu quả của thiên tai do Biến đổi khí hậu. Báo cáo cho thấy tổn thất về tài chính và con người là « lớn hơn rất nhiều » so những gì mà nhân loại vẫn hình dung. Theo AFP, báo cáo của Ngân Hàng Thế Giới là một đóng góp quan trọng cho các cuộc thương lượng khó khăn đang diễn ra tại thượng đỉnh Khí hậu COP22, đặc biệt về lĩnh vực tài trợ cho việc thích nghi với Biến đổi khí hậu. Thượng đỉnh diễn ra từ ngày 07/11 đến 18/11/2016.

Người dân bản địa biểu tình tại Hội nghị biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2016 tại Marrakech, Morocco ngày 11/11/2016. REUTERS/Youssef Boudlal

Theo Ngân Hàng Thế Giới, các thiệt hại do thiên tai hiện nay trên toàn thế giới là 520 tỉ đô la/năm, cao hơn 60% so với ước tính trước đó của Liên Hiệp Quốc (khoảng 300 tỉ). Tính toán của các tác giả báo cáo không chỉ dựa trên các tổn thất « vật chất » (như nhà cửa, đường xá…), mà cả các thiệt hại đối với « đời sống » dân cư (như chi phí cho sức khỏe, thực phẩm, giáo dục…).

Theo người điều phối nghiên cứu này, cần phải đánh giá công bằng mức thiệt hại tài chính nói chung của các nhóm dân cư nghèo nhất, vốn được đánh giá tương đối thấp. Nhóm dân cư 20% người nghèo nhất chịu tổn thất 11% thiệt hại « vật chất » toàn cầu do thiên tai, nhưng chiếm đến 47% thiệt hại về « đời sống ». Ví dụ như thiệt hại « vật chất » do cơn bão Matthew đối với dân Haiti chỉ được đánh giá là 2 tỉ, so với 7 tỉ tại Hoa Kỳ, trong khi đó ảnh hưởng của nó đến đời sống dân cư đảo quốc này thì lớn hơn nhiều. Cơn bão Nargis ập vào Miến Điện năm 2008 buộc một nửa số nông dân nghèo phải bán hết tài sản, kể cả đất đai để trả nợ.

Báo cáo của Ngân Hàng Thế Giới hôm qua cũng nhấn mạnh là thiên tai đẩy thêm 26 triệu người vào tình trạng nghèo đói hàng năm. Đa số dân cư thuộc nhóm dễ tổn thương nhất không được sự hỗ trợ của người thân, chính quyền hay các tổ chức bảo hiểm.

Ngân Hàng Thế Giới khuyến cáo cần có các biện pháp hỗ trợ mới, đặc biệt về tài chính, để bảo vệ những người dễ tổn thương nhất, bên cạnh các biện pháp cổ điển như : xây dựng công trình kiên cố hơn, tăng cường đê điều, quy hoạch đô thị phù hợp… Về vấn đề này, có một số ví dụ thành công, như Kenya năm 2015 thiết lập hệ thống hỗ trợ tài chính cho 100.000 nông dân trước mùa hạn hán, thông qua qua điện thoại cầm tay.

Việc Donald Trump, lãnh đạo dân túy có quan điểm không thừa nhận Biến đổi khí hậu do con người, đắc cử tổng thống Mỹ cách nay một tuần, gây bàng hoàng trong giới bảo vệ môi trường. Hôm qua, người phụ trách đàm phán khí hậu Hoa Kỳ Jonathan Pershing khẳng định, bất kể chính sách của ông Donald Trump, trên thực tế, phong trào toàn cầu hạn chế Biến đổi khí hậu « đã có được một lực đẩy rất lớn, với thượng đỉnh Paris, và các bên đã đầu tư rất nhiều » vào lĩnh vực này.

Cho đến nay, đã có 109 quốc gia ký kết thỏa thuận Paris. Thỏa thuận có hiệu lực một phần quan trọng do đóng góp của hai nước phát thải nhiều nhất là Trung Quốc và Hoa Kỳ. Hoa Kỳ cũng là quốc gia đi đầu về năng lượng tái tạo.

Thành công bước đầu : 3 năm liền khí thải hầu như không tăng

Cũng hôm qua, 14/11/2016, bên lề thượng đỉnh COP22, Global Carbon Project công bố một nghiên cứu cho thấy các nỗ lực hạn chế Biến đổi khí hậu đã có kết quả bước đầu. Trong ba năm vừa qua, mức khí thải gây hiệu ứng toàn cầu gần như chững lại (so với mức tăng thường niên 2,3% trong thập niên 2004-2013). Điều này cho thấy tăng trưởng kinh tế hoàn toàn có thể đi liền với giảm khí thải.

Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, nỗ lực giảm khí thải cho đến nay là chưa đủ. Cơ quan Khí Tượng Thế Giới OMM cảnh báo nhiệt độ Trái đất đang phá hết kỉ lục này đến kỉ lục khác. Năm 2016 có thể sẽ là năm nóng nhất từ thời tiền công nghiệp đến nay. Cứ với đà hiện nay, nhiệt độ toàn cầu vào 2030 sẽ vượt mức 2°C, và sẽ còn tăng rất nhanh sau đó.

Với mức độ Trái đất nóng nhanh như hiện nay, dân cư nhiều vùng trên thế giới sẽ hết sức khó thích nghi với các hệ quả của Biến đổi khí hậu.