Obama chỉ trích đảng Cộng hòa can thiệp vào hồ sơ Iran

Hầu hết toàn bộ Thượng Nghị sĩ đảng Cộng hòa (47 trên 54) ký một bức thư ngỏ “gửi lãnh đạo chính quyền Hồi giáo Iran” để báo trước sẽ chống lại mọi thỏa thuận về hạt nhân với Iran. Nội dung bức thư công bố ngày 09/03/2015, nhấn mạnh “ chỉ cần một nét bút, vị Tổng thống mới của Mỹ sẽ gạch bỏ thỏa hiệp đó ”. Chỉ có Quốc hội Mỹ mới có thẩm quyền bãi bỏ lệnh cấm vận.

Trụ sở Quốc hội Mỹ, ở Washington (ảnh chụp 04/11/2014) REUTERS/Jonathan Ernst

Ngay tức khắc, Tổng thống Obama chỉ trích các nghị sĩ diều hâu “ có hành động bất thường ” tiếp tay với phe cực đoan của chính quyền hồi giáo Iran.

Từ Washington, thông tín viên Anne-marie Capomaccio phân tích :

" Càng gần đến kỳ hạn cuối đàm phán với Iran trên hồ sơ hạt nhân, các nghị sĩ Cộng hòa càng tỏ ra căng thẳng. Nếu đạt được thỏa thuận " kỹ thuật " vào cuối tháng Ba này thì tiến trình thương lượng sẽ tiếp nối, dẫn đến một hiệp ước vào tháng Sáu với hệ quả tức khắc là giải tỏa cấm vận Iran.

Đảng Cộng hòa không thể chấp nhận bãi bỏ các lệnh trừng phạt Iran . Theo giải thích của giáo sư Jack Golsmith, đại học Harvard, nếu Hoa Kỳ tìm được thỏa hiệp với chế độ Teheran thì Tổng thống Barack Obama sẽ ra sắc lệnh ban hành mà không cần lá phiếu của Quốc hội. Và khó có thể một vị Tổng thống Mỹ tương lai sẽ phủ nhận hiệp ước hòa bình với Iran dù cho các nghị sĩ Cộng hòa hay Dân chủ thuộc phe diều hâu đe dọa.

Chính vì thế mà đảng Cộng hòa bất bình trước một vị lãnh đạo hành pháp, dù bị mất đa số ở nghị trường, không thụ động đóng vai trò làm cây cảnh từ nay cho đến hết nhiệm kỳ hai.

Phản ứng lại thái độ can thiệp của các nghị sĩ vào hồ sơ Iran, Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố : Nhiều thành viên của Quốc hội Mỹ tranh đấu vì mục đích chung với phe cứng rắn trong chính quyền Iran … thật là một liên minh khá bất thường .

Nhận định của Tổng thống Obama chắc chắn sẽ không làm giảm căng thẳng. Phải nhìn nhận rằng, đối với Tổng thống Mỹ, thỏa thuận với Iran là điều cốt lõi. Giải quyết xung khắc với Teheran là một trong những mong ước mà Barack Obama muốn để lại cho những người kế nhiệm sau khi ông hết nhiệm kỳ.

Nếu không thực hiện được thì thất bại này là một vố đau cho ngành ngoại giao Hoa Kỳ. "

Bình luận về bức thư của các Thượng nghị sĩ Mỹ, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarib tuyên bố, " bức thư này là chuyện bất thường trong quan hệ ngoại giao và sẽ làm thiệt hại cho uy tín của Hoa Kỳ ".