Rita Mitsouko là tên gọi ngộ nghĩnh của ban nhạc rock người Pháp nổi tiếng từ thập niên 1980. Hai thành viên của nhóm này từng gặp nhau vào năm 1979. Nhà hát giao hưởng Philharmonie de Paris tổ chức 3 buổi trình diễn từ 27/09 đến 29/09/2019 để kỷ niệm 40 năm ngày ban nhạc ra đời.
Ban đầu gồm hai thành viên, ban nhạc Rita Mitsouko nay chỉ còn có một thành viên duy nhất là ca sĩ Catherine Ringer, sau ngày qua đời của Fred Chichin, tay đàn guitar và cũng là tác giả chính của nhóm. Trên sân khấu, tất nhiên ca sĩ Catherine Ringer một lần nữa tưởng nhớ người từng là bạn diễn và bạn đời, Fred Chichin đã ra đi quá sớm hơn mười năm trước, vào cuối năm 2007.
Thành danh vào năm 1985 nhờ nhạc phẩm ‘‘Marcia Baila’’, nhóm Rita Mitsouko trong hai thập niên liền đã chứng tỏ tính sáng tạo của họ qua 7 album phòng thu và nhiều ca khúc ăn khách gắn liền với phong trào nhạc rock Pháp (dấu gạch nối giữa nhạc pop thương mại và nhạc rock luân chuyển). Nhóm này không chỉ nổi bật qua âm nhạc, mà còn đặc biệt sáng tạo qua các hình thức nghệ thuật khác như múa hay video. Riêng bản nhạc ‘‘Marcia Baila’’, một trong những ca khúc nổi tiếng nhất trong thập niên 1980, cũng đã có thêm nhiều phiên bản khác được các nghệ sĩ quốc tế ghi âm lại, trong đó có Ricky Martin, ban nhạc Chico & The Gypsies hay là nhóm Nouvelle Vague...
Theo lời kể của Catherine Ringer, cô gặp nhạc sĩ guitar Fred Chichin tại Paris vào năm 1979, thời cả hai đều mới vào nghề. Vào lúc ấy, cô là diễn viên nhạc kịch, còn Fred Chichin, từng là thành viên của nhóm Gazoline, vừa mới mãn án tù vì tội dùng ma túy. Cả hai được tuyển qua casting để biểu diễn trong một vở nhạc kịch, nhưng khi thấy nhiều thành viên trong đoàn kịch không được trả thù lao, cho nên họ mới rủ nhau bỏ hẳn chuyện diễn tập, rời đoàn kịch để thành lập riêng một ban nhạc rock. Trong thời gian đầu, bộ đôi này sáng tác những ca khúc đầu tiên của họ (dưới nghệ danh ban nhạc Sprats) và chủ yếu đi hát trong các nhà hàng, quán bar, hay các sân khấu nhỏ (Gibus).
Catherine Ringer và Fred Chichin thu hút sự chú ý của giới phê bình qua việc sáng tác nhạc trong các vở múa hiện đại đầu những năm 1980, trong đó có tác phẩm "Au limites de la Mer" của đạo diễn Armando Llamas với diễn viên múa Marcia Moretto trong vai chính. Họ trở thành bạn thân với nhau và nhạc phẩm ‘‘Marcia Baila’’ đã được sáng tác để tưởng niệm Marcia Moretto, qua đời sau đó vì bệnh ung thư. Sau khi ký hợp đồng ghi âm đầu tiên với hãng đĩa Virgin, nhóm này lấy nghệ danh là Rita Mitsouko và sự nghiệp của họ cất cánh từ năm 1985 trở đi.
Theo lời kể của Catherine Ringer, cặp bài trùng này đã chọn nghệ danh "Rita Mitsouko" qua việc kết hợp hai tên riêng nửa La Tinh, nửa châu Á. Rita là nghệ danh của một vũ nữ thoát y tên là "Rita Renoir", còn Misouko là tên của mùi nước hoa nổi tiếng của Guerlain. Thật ra họ đã thảo ra danh sách các mùi hương của Guerlain, nhưng trong số các tên gọi như Jicky (1889), Chypre de Coty (1918), Shalimar (1925), chỉ có cái tên Mitsouko (1919) mới nghe lọt tai khi được kết hợp với chữ Rita. Mùi hương Mitsouko ra đời cách đây đúng một thế kỷ (1919) do Jacques Guerlain chế biến và tên gọi của nó được đặt theo nhân vật chính cùng tên trong quyển tiểu thuyết ‘‘La Bataille’’của tác giả Claude Farrère.
Ngay từ album đầu tay, nhóm Rita Mitsouko thành công rực rỡ với Marcia Baila (video clip minh họa bài hát do Philippe Gautier đạo diễn), còn phần thiết kế trang phục là của nhà may trứ danh Jean-Paul Gaultier. Hai nghệ sĩ này thường hay bị người ta nhầm lẫn với nhau. Bài hát này mở đường cho ban nhạc chinh phục thị trường châu Âu qua nhiều ca khúc khác như ‘‘Andy’’, ‘‘C’est comme ça’’, ‘‘Le Petit Train’’ hay là ‘‘Don’t forget the Nite’’…
Trong vòng hai thập niên, ban nhạc này thành công trong việc pha trộn hòa quyện trên đĩa hát cũng như trên sân khấu nhiều dòng nhạc khác nhau, kể cả pop rock, funk, new wave, hip-hop. Theo lời kể của Catherine Ringer, đằng sau những giai điệu vui tươi, nhóm này, trong cách đặt ca từ, thường nói về các chủ đề nghiêm túc hơn, đôi khi hơi bi thảm, chẳng hạn như căn bệnh ung thư của một người bạn trong "Marcia Baila", hay là nạn nhân các trại tập trung Đức quốc xã trong nhạc phẩm ‘‘Le Petit Train’’. Sau khi Fred Chichin qua đời vì bệnh ung thư vào năm 2007, ở tuổi 53, Catherine Ringer tiếp tục đi biểu diễn tại các liên hoan và từng hợp tác ghi âm với nhiều nghệ sĩ tên tuổi như Bernard Lavilliers hay là ban nhạc Gotan Project.
Đêm trình diễn 27/09/2019, mang chủ đề "Amitsouko" kết hợp hai từ (Amis và Mitsouko) có nghĩa là ‘‘Những người bạn của Rita Mitsouko’’, chủ yếu tập hợp các nghệ sĩ và ban nhạc có tư tưởng gần với hai thành viên Catherine Ringer và Fred Chichin. Còn hai đêm 28/09 và 29/09, Catherine Ringer cũng với dàn nhạc Philharmonie sẽ trình bày các ca khúc nổi tiếng nhất của nhóm qua những bản phối mới đậm chất rock giao hưởng.
Sự kiện một nhà hát lớn như Philharmonie de Paris mời Catherine Ringer biểu diễn nhân ‘‘sinh nhật’’ năm chẵn của ban nhạc rock đủ cho thấy vị trí của Rita Mitsouko trong làng nhạc Pháp. Với thời gian, các giai điệu cũng như nội dung các ca khúc của Rita Mitsouko về mặt sáng tạo vẫn mang một nét gi đó khá là mới, có lẽ cũng vì vậy mà 40 năm sau vẫn chưa lỗi thời.
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký