100 năm Thế Vận Hội Olympic trở lại Paris. Sau giây phút xúc động, là những thách thức về tài chính, kỹ thuật và cả về mặt xã hội, chính trị cùng với rất nhiều kỳ vọng gặt hái được thật nhiều huy chương, những khoản thu hoạch lớn cho kinh tế Pháp.
Trước quyết định chính thức của Ủy Ban Thế Vận Quốc Tế chọn Paris, cả một chiến dịch huy động các nhà tài trợ đã mở ra. Ít nhất phải có 30 đối tác "sát cánh" với Ủy Ban Tổ Chức Thế Vận Hội (Cojo). Mọi người chờ đợi các đối tác đóng góp khoảng 1 tỷ euro để Olympic Paris được thành công rực rỡ.
Dự phóng trên giấy tờ
Một tuần lễ sau khi từ Lima trở về, phái đoàn Pháp một mực cam kết sẽ không vượt quá ngân sách 6,6 tỷ euro như đã cam kết với CIO, bởi 95 % cơ sở hạ tầng đã có sẵn và Paris 2024 kỳ vọng với sự kiện thể thao trọng đại này, thu vào được 10 tỷ euro, tạo được thêm 250.000 công việc làm cho người lao động Pháp trong 7 năm sắp tới.
Bên cạnh những dự phóng "đẹp như mơ" và đầy hứa hẹn này, ban tổ chức còn hướng tới mục tiêu dài hạn : biến ngôi làng Olympic của thành phố Saint Denis, sát cạnh Paris, có khả năng tiếp đón 15.000 vận động viên thành nhà ở cho 5.000 hộ gia đình có thu nhập thấp. Đây cũng là cơ hội để dự án mở rộng Paris được xúc tiến nhanh hơn : rút ngắn thời gian cho các công trình xây dựng và trùng tu, nâng cấp hệ thống giao thông công cộng. Tòa đô chính Paris không che giấu tham vọng, với Thế Vận Hội 2024 Paris củng cố vị trí của "địa điểm du lịch số 1 toàn cầu".
Olympic Paris 2024 : tủ kính trưng bày công nghệ mới
Thế nhưng đó là những dự phóng trên giấy tờ được các viện nghiên cứu thi nhau đưa ra, nhưng còn đối với cuộc sống hàng ngày của chúng ta thì sao ? Trả lời đài RFI Pháp ngữ, Rémi Leprince, giám đốc thương mại tập đoàn GL Events, chuyên tổ chức các sự kiện thể thao, xem Olympic Paris 2024 là một chiếc tủ kính tuyệt với để triển lãm các "công nghệ mới" của nước Pháp.
GL Events được lập ra từ năm 1978 tại thành phố Lyon, miền trung nước Pháp, hiện diện gần sát 4 địa điểm được chọn để tổ chức các cuộc tranh tài Thế Vận Hội mùa hè Paris :
"Công ty chúng tôi có kiểu nhà vệ sinh lưu động đời mới, không bốc mùi mà lại có công dụng lọc các chất thải, bỏ thêm một chút phosphate, chất thải hóa thành phân bón. Loại nhà vệ sinh này sử dụng năng lượng mặt trời. Các nhà tổ chức Thế Vận Hội Paris chú trọng vào những sản phẩm sạch, dùng năng lượng tái tạo. GL Events hy vọng đáp ứng được đòi hỏi này, để có thể cung cấp trang thiết bị cho sự kiện thể thao quan trọng nhất được tổ chức tại Pháp từ rất lâu nay. Để được tham gia Paris 2024 không phải là dễ và chúng tôi phải luôn luôn đưa ra những sản phẩm sử dụng công nghệ mới".
Di sản Olympic
Một trong những điểm mạnh trong hồ sơ đăng cai Thế Vận Hội lần này là Pháp có sáng kiến lôi kéo vùng Seine Saint Denis vào cuộc. Thuyết phục được Ủy ban CIO rằng Paris 2024 còn là cơ hội để ngọn lửa thiêng Olympic đem lại ánh sáng và hy vọng cho 1,6 triệu dân cư trong vùng ngoại ô phía bắc Paris kém phát triển, đông người nhập cư, tỷ lệ thất nghiệp và trộm cắp cao này.
Patrich Braouezec, nguyên thị trưởng Saint Denis, dân biểu cùng Seine -Saint Denis ngoại ô phía bắc Paris nói với phóng viên của RFI :
" Đối với chúng tôi, Thế Vận Hội mùa hè 2024 là một cơ hội để mở mang thêm cơ sở hạ tầng, các phương tiện chuyên chở công cộng cho các thị trấn như Saint Denis, Saint Ouen. Đây là nơi được chọn để mở làng Olympic và bể bơi Thế Vận Hội. Paris 2024 là bàn đẩy tăng tốc độ phát triển của cả vùng Seine Saint Denis này. Lực đẩy sẽ rất mạnh vả lại Olympic Paris sẽ để lại dấu ấn lịch sử cho vùng ngoại ô bình dân này".
Còn cô Roselyne sống ở Saint Denis hào hứng khi nghĩ tới một sự kiện thể thao trọng đại sẽ đem lại nhiều hứa hẹn cho thanh thiếu nhiên trong vùng : "Các công trình xây dựng để chuẩn bị cho Thế Vận Hội sau này sẽ phục vụ người dân Saint Denis, sẽ khuyến khích không biết bao nhiêu bạn trẻ năng đến các sân vận động, làm quen với hồ bơi. Mọi người sẽ có khuynh hướng chơi thể thao nhiều hơn. Hiện nay, chúng tôi không có điều kiện để làm chuyện đó".
Cầu thủ bóng đá Pháp, Lilian Thuram lưu ý : "Những cơ sở hạ tầng được nâng cấp hay xây dựng thêm cho mùa Thế Vận Hội sau này sẽ được dùng lại, để đáp ứng nhu cầu của thanh niên tại vùng Seine Saint Denis. Thành thử chúng ta nên trùng tu lại những gì đã có sẵn và đó sẽ là di sản Paris 2024 để lại cho các bạn trẻ. Điều này hết sức quan trọng. Có nhiều quốc gia, tổ chức xong Thế Vận Hội hay Cúp Bóng Đá Thế Giới thì các sân vận động, các trung tâm thể thao bị bỏ phế. Đó là điều lãng phí hết sức".
Phó thị trưởng thành phố Saint Denis đặc trách về hồ sơ Olympic 2024 Bally Bagayoko trả lời đài RFI nhấn mạnh : Việc Thế Vận Hội mùa hề Paris 2024 mở rộng đến khu bình dân vùng Seine Saint Denis này là một cơ hội bằng vàng để tô điểm lại hình ảnh thường không mấy tốt đẹp của vùng được gọi là 9-3. Chính tại khu đông người nhập cư này, đã mọc lên sân vận động Stade de France, một biểu tượng của thế giới thể thao ở Pháp. Seine Saint Denis cũng là nơi có tới hơn 130 quốc tịch khác nhau chung sống. Với Bally Bagayoko vùng đất này là hình ảnh của một nước Pháp đa chủng tộc, đa văn hóa hướng nhìn ra thế giới.
Từ Giấc mơ để trở về lại với thực tế
Nhưng không dễ đạt được giấc mơ Olympic. Bên cạnh những dự phóng lạc quan này, kinh nghiệm của những thành phố đi trước cho thấy, chẳng mấy khi tổ chức Thế Vận Hội có lời.
Từ sau Thế Chiến Thứ Hai tới nay, "chủ nhà" đón Olympic chỉ ôm lấy phần thua lỗ. Thế Vận Hội Los Angeles năm 1984 là một ngoại lệ. Trung bình, ngân sách ban tổ chức đề ra ban đầu bị vượt quá khoảng 180 %. Trong ấn bản 2012, ngân sách của thành phố Luân Đôn rốt cuộc đã cao gấp ba lần so với dự tính ban đầu. Tokyo 2020 trên nguyên tắc chỉ tốn 5 tỷ euro. Hai năm rưỡi trước lễ hội thể thao, ban tổ chức trên xứ hoa anh đào báo trước : tối thiểu, phí tổn sẽ lên tới 13 tỷ.
Nói cách khác, chẳng mấy ai tin rằng Paris sẽ thu mình trong ngân sách 6, 6 tỷ euro. Chỉ nội khoản chi phí bảo đảm an ninh trong bối cảnh đe dọa khủng bố gia tăng cũng đủ để ban tổ chức Cojo Paris 2024 đau đầu.
Luân Đôn 2012 chẳng hạn ngân sách về an ninh đã cao gấp 4 lần so với kế hoạch của thành phố. Để chuẩn bị cho Thế Vận Hội Tokyo 2020, chính phủ Nhật vừa cũng vừa "tăng dự phóng" cho khâu bảo vệ an ninh, đang từ 400 triệu euro nhảy vọt lên thành hơn 3 tỷ.
Tính toán của Paris dự trù 186 triệu để bảo đảm an ninh cho 15.000 vận động viên đến từ 260 quốc gia, cho gân 5.000 vận động viên Para Olympic, cho 25.000 phóng viên quốc tế và hàng trăm ngàn khán giả tại các sân vận động, các trường đua là điều không tưởng.
Một thách thức lớn khác đặt ra cho Paris 2024 là tránh để xảy ra kịch bản như tại Rio 2016 hay ở Thế Vận Hội mùa đông Sotchi 2014, có nghĩa là chỉ sau vài tuần lễ tranh tài, các sân vận động và làng Olympic đều bị bỏ trống.
Còn về câu hỏi liệu rằng tổ chức Thế Vận Hội tốn kém như thế có thu hút được nhiều hơn du khách, tạo đà cho ngành du lịch, khách sạn, tăng doanh thu cho các hiệu ăn, cửa hàng buôn bán … ? Hầu hết các công trình nghiên cứu quốc tế đều đưa ra một nhận định chung : "hiệu ứng" Olympic chẳng mấy khi được lâu bền.
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký