Thủ tướng Nhật công du châu Âu và Bắc Mỹ với Trung Quốc trong tầm nhắm

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã đến Paris vào hôm nay, 23/04/2019, hội đàm với tổng thống Pháp Emmanuel Macron, trong khuôn khổ chuyến công du 6 quốc gia châu Âu và Bắc Mỹ, kéo dài đến ngày 29/04. Sau chặng đầu tiên là Pháp, ông sẽ ghé Ý, Bỉ và Slovakia, trước khi qua Mỹ và Canada.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và thủ tướng Nhật Shinzo Abe họp báo chung tại điện Elysée ngày 23/04/2019. REUTERS/Philippe Wojazer

Mục tiêu chính thức được loan báo của vòng công du là chuẩn bị cho thượng đỉnh G20 ở Osaka vào tháng Sáu, nhưng giới quan sát cho rằng ý muốn của thủ tướng Abe là nâng cao vai trò của Nhật Bản trong tư thế một cường quốc đủ sức cạnh tranh với Trung Quốc trong thương mại thế giới, mà không khiến Bắc Kinh tức giận.

Đối với ông Abe, vào thời điểm hiện nay, vai trò của tổng thống Macron rất quan trọng trên hai điểm : Pháp là nước sẽ tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh G7 vào tháng 8 tới đây, do đó sự phối hợp giữa hai nước chủ tịch G20 và G7 là một điều rất có lợi. Ngoài ra, tổng thống Pháp đã cho thấy là ông rất muốn Liên Hiệp Châu Âu có một phản ứng thương mại chung đối phó với sự lấn lướt của Trung Quốc.

Chặng thứ hai trong vòng công du của thủ tướng Nhật là Ý, được cho là rất tế nhị, do việc Rôma vừa ký kết thỏa thuận tham gia dự án Con Đường Tơ Lụa Mới của Bắc Kinh. Ông Shinzo Abe được cho là sẽ tìm cách thuyết phục giới lãnh đạo Ý rằng Nhật Bản hoàn toàn có thể tài trợ cho các cơ sở hạ tầng có lợi cho tăng trưởng, mà không tạo ra nguy cơ « bẫy nợ » thường được gắn liền với các đề xuất của Trung Quốc.

Thủ tướng Nhật Bản cũng sẽ có những cố gắng thuyết phục tương tự khi ông ghé Slovakia, nơi ông sẽ gặp các nhà lãnh đạo của Nhóm Visegrad, bao gồm 4 nước Trung Âu là Ba Lan, Hungary, Séc và Slovakia, được cho là các đồng minh châu Âu của Trung Quốc.

Chặng ghé Bruxelles của ông Abe cũng là dịp để thủ tướng Nhật thảo luận với đối tác Liên Hiệp Châu Âu về Trung Quốc, đúng vào thời điểm Châu Âu được cho là đã « thức tỉnh » trước những ngón đòn thương mại của Bắc Kinh. Một hồ sơ quan trọng khác sẽ được nêu lên là Brexit.

Sau Châu Âu, ông Abe sẽ bay sang Bắc Mỹ, với hai chặng dừng ở Hoa Kỳ và Canada. Trên đất Mỹ, thủ tướng Nhật sẽ phải nỗ lực trấn an Donald Trump, đang rất muốn đàm phán lại thỏa thuận thương mại song phương để giảm thâm hụt mậu dịch của Mỹ với Nhật Bản. Đây được cho là một cuộc đàm phán khẩn cấp đối với ông Abe, nếu ông muốn có thêm sức mạnh để đối phó với Trung Quốc.

Nhìn chung, vòng công du của thủ tướng Nhật Bản sẽ rất tế nhị, vì ông sẽ phải cố gắng để khỏi đụng chạm Trung Quốc, trong bối cảnh quan hệ Bắc Kinh-Tokyo đang càng lúc càng được cải thiện, mà dấu hiệu cụ thể nhất là việc chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhận lời đến Osaka để dự hội nghị thượng đỉnh G20.